{{product.Title}}
- {{product.Brand}}
- {{product.ArticleNumber}}
- {{product.GTIN}}
Niet meer leverbaar
Energieneutraal afkoelen in de klas
Het is donderdag 25 augustus 2022. Met 32,6 graden is het de warmste 25 augustus ooit gemeten. Zijn wij even blij dat wij ons interview die dag in het Kindplein West hebben gepland! Dankbaar nemen we plaats in het duurzaam gekoelde gebouw waar over een paar dagen 500 kinderen zullen binnenstormen. 22 graden; heerlijk! ”
Het succesverhaal
Verantwoordelijk voor het heerlijke binnenklimaat is de gouden combinatie van een 70 kW alpha innotec Pro lucht/water warmtepomp PICO 10 het dak en een 58 kW alpha innotec brine/water warmtepomp SWP 581 op 12 gesloten bodemwarmtewisselaars in de technische ruimte. We spreken over dit succesverhaal met Remco ten Have; projectleider Utiliteit bij Huisman Installatietechniek en Igmar Evers, Sales Advisor bij Nathan Benelux.
Eigenwijs in installatie-ontwerp
Het avontuur begon in 2020 met een bestek van abcnova; de uitvraag waarop consortia konden inschrijven. De belangrijkste eis van de scholengemeenschap: het Kindplein moest een Bijna EnergieNeutraal Gebouw (BENG) met lucht/water warmtepomp worden. Remco: “We hebben ons voorstel samen met Bouwbedrijf de Groot uit Vroomshoop direct in Virtual Reality gepresenteerd. Leraren en schoolbesturen zijn geen techneuten. Al in de tenderfase konden ze daarom met een VR-bril door hun school en de lokalen lopen. Daar scoorden we zeker punten mee!” Ook in het technische advies was het team wat eigenwijs., Naast de keurige opvolging van de wensen, werd meteen een energiezuiniger, rustiger, comfortabeler, maar iets kostbaarder alternatief geopperd: een brine/water warmtepomp als hoofdverwarming met de lucht/water warmtepomp ernaast. Zo kon er comfortabel verwarmd en gekoeld worden via de vloer. Remco: “We wonnen de aanbesteding en na een tijdje had de gemeente ook extra budget voor de bodemgekoppelde warmtepomp vrijgemaakt. Een keuze waar ze zich met de energieprijzen van nu bij in hun handen wrijven. Die meerprijs hebben ze zó terugverdiend.”
Unieke combinatie van aardwarmte en lucht
Al in de tenderfase werd er contact gelegd met Nathan. Aanvankelijk om een calculatie te maken voor de gevraagde lucht/water warmtepomp. En later ook om te helpen met de engineering van het alternatieve voorstel. Igmar: “Dirk van Scherpenzeel maakte de eerste opzet. Leuk, want hoewel we het inmiddels vaker doen, was dit de eerste keer dat het zo gecombineerd werd.”
Voorsprong door tijdig boren
Toen er eind 2020 groen licht op het plan kwam, kon Nathan meteen aan de slag. Igmar: “In januari wilde De Groot starten met de fundering. Het was handiger om daarvoor al te boren zodat we elkaar niet in de weg zouden lopen. Dus toen het terrein in november bouwrijp was en de bouwketen er stonden, hebben we alles met gps uitgewerkt, de put voor de bronnen bepaald en de 12 lussen van elk zo’n 130/140 meter diep geboord. Die hebben we vervolgens afgedekt met puin, zodat het tijdens alle bouwwerkzaamheden niet beschadigd zou worden.” Remco vult aan: “We kenden elkaar toen nog niet heel goed toen, maar beide teams waren een match. We konden supersnel schakelen, ook omdat Nathan de routes naar gemeenten kent. Werkvoorbereider Hester van het Nathan boorbedrijf kwam naar ons toe om samen met de aannemer de positie van de bronnen te bepalen; heel fijn, die persoonlijke benadering. Het boren zelf was mooi om te zien; er waren 3 weken gepland, maar in 2,5 week zat het er al in. Een voorsprong waar we alleen maar gemak van hebben gehad!”
Prefab technische ruimte
Omdat de technische ruimte niet enorm groot bleek, werd besloten om het buffervat van de lucht/water warmtepomp niet alleen naast, maar ook ín het toestel te plaatsen. Zo kon het externe buffervat flink verkleind worden. Remco: “We hebben zelf een tekenaar in dienst die alles vooraf BIM 3D heeft ingetekend. Vanaf tekening werd er zo veel mogelijk geprefabt op de zaak. Handig was dat Nathan daarvoor zo de DWG-tekeningen van de geselecteerde producten kon aanleveren. Ook bij de installatie was Nathan betrokken. Remco: “We hebben onze eigen BRL-certificering, maar hebben de installatie bij Nathan neergelegd omdat we helemaal vol zaten. Fijn dat ze die service aanbieden, dat maakt het mogelijk om in tijden waarin goede vakmensen moeilijk te vinden zijn toch warmtepompen aan te bieden.“
SMART met korte lijnen
Het gebouw werd smart gemaakt door een gebouwbeheerssysteem met Modbus protocol dat werd ontwikkeld door BRControls. Samen met Nathan servicemonteur Johan Gosselink die de inbedrijfstelling deed, werd de finetuning gedaan. Als de school dat wil, kan Huisman Installatietechniek het gebouwbeheersysteem op afstand monitoren, ideaal voor het uitlezen van eventuele storingen en het onderhoud in de toekomst. Remco: “We kennen de installatie, weten hoe het gebouw in elkaar zit, hebben heel korte lijnen met de aannemer en kunnen de conciërge opleiden zodat ook hij de installatie in grote lijnen leert kennen. Dat zou ideaal zijn!”
Sensors voor de 30 kacheltjes in elk lokaal
In alle lokalen hangen CO2- en temperatuursensors, zodat het comfort continu gemonitord wordt. Remco: “Kinderen zijn kleine kacheltjes. Met 30 van zulke warmtebronnen in een goed geïsoleerd 90 kuub lokaal, kan dat snel oplopen. Volgens bestek zou de temperatuur hier in de winter 21 graden moeten zijn en in de zomer 22. Op advies van ons gaan ze testen met 19 graden in de winter. Niet alleen omdat dat in onze ogen comfortabeler is, ook omdat één graad enorm scheelt in verbruik.” Zodra de waarden niet meer ideaal zijn, bijvoorbeeld bij drukte in de klas of snel veranderende temperaturen, zet het gebouwbeheersysteem een klepje open, zodat de drukgestuurde luchtbehandelingskast snel kan bijverwarmen of -koelen door geconditioneerde lucht te laten circuleren.
500 kinderen verhuizen
Vlak voor de kerstvakantie 2021– ruim voor de geplande oplevering in februari 2022 – was het gebouw al klaar. Eén voor één verhuisden de drie basisscholen en de kinderopvang naar hun grote, nieuwe onderkomen. De laatste kinderen, meesters en juffen zullen pas maandag, na hun zomervakantie wat onwennig binnenstappen in hun nieuwe school. Remco: “De fundering werd gelegd in 30 cm sneeuw. En toch waren we een maand eerder klaar. Een prestatie van formaat van alle betrokken partijen!”
Comfortabel en stil
De recordtemperaturen in de zomer van 2022 waren meteen een vuurdoop voor de nieuwe installatie. Hoe zijn de reacties van kinderen, meesters en juffen? Remco: “Het is natuurlijk nog vakantie, maar de mensen die binnenkomen zijn heel enthousiast. De temperatuur is heerlijk, dat merk je vandaag wel!” De buren die hoorden dat er een grote luchtinstallatie op het dak zou komen, maakten zich zorgen om het geluid. Er zijn daarom vooraf kritische geluidsberekeningen gedaan en na de installatie is er ook in de praktijk goed getest. Remco: “Feitelijk doet de brine/water warmtepomp het meeste werk. Die houdt het buffervat op temperatuur en pompt het water passief rond om te koelen. Die hoor je niet. De warmtepomp op het dak is in totaal een keer of 3 aan geweest. Die hoor je pas als je op het schoolplein staat, héél goed luistert en alle kinderen stil zijn. In de weekenden, als de kinderen er niet zijn, wordt er daarom voor de zekerheid teruggeschakeld.”
Huisman Installatietechniek
Hoewel Huisman Installatietechniek ook een woningbouwtak heeft, is het bedrijf groots in utiliteitsprojecten als deze. Scholen, grote bedrijven, leisure; sinds 2020 steevast met warmtepompen van Nathan. Remco: “We zijn echt een mensenbedrijf. Ondanks onze omvang, zijn we een heel platte organisatie met een werkgever die op hetzelfde level staat; heel relaxed. Een ouderwets familiebedrijf nog, met vrijdagmiddagborrels, personeelsfeestjes en een goede sfeer waarin je gewoon samen even aanpakt.” Huisman en De Groot werken al jaren samen. Remco: “Wij zijn hun huisinstallateur. Zij bestaan 95 jaar, wij 93. 70 van die jaren trekken we al samen op, waardoor onze collega’s goed op elkaar in gespeeld zijn. Ook met Nathan is het gevoel goed; ze passen goed bij ons bedrijf. Dat vinden we belangrijk; je klanten profiteren ervan als je een goede relatie met je leveranciers hebt. Dus daar gaan we voor!”
