Scheidingsbuffervat, serieel buffervat, schakelvat, anti-pendelvat, ontdooivat, parallelbuffervat etc. Er zijn veel benamingen die deels hetzelfde bedoelen. Heeft een buffervat zin? Of is het onzin? Voor dit artikel hebben we de tapwaterbuffervaten (boilers) en multifunctionele buffervaten buiten beschouwing gelaten.

Boven: een buffervat in combinatie met een warmtepomp en vloerverwarming

Erik Overbeek

Erik Overbeek Manager Nathan Academy

Wat is nu wat en waarom? Waarom wel of geen buffervat in combinatie met een warmtepomp en vloerverwarming? 
Eigenlijk zijn er 3 functies waarvoor een buffervat wordt ingezet:

  • Buffering zodat de warmtepomp minder gaat pendelen (vaak aan-/uitgaan van compressor)
  • Energiebuffering zodat je dit later kan gebruiken (kortere of langere termijn)
  • Voorraad warm CV-water voor de ontdooi-cyclus van een lucht-water warmtepomp

Vaak is het ook een combinatie van bovenstaande drie waarom je een keuze maakt. Grof verdeeld zijn er twee varianten van buffervaten:

  • Serieel: ook wel serieel buffervat, schakelbuffervat of ontdooivat genoemd (zie voorbeeld schema 1)
  • Parallel: ook wel scheidingsbuffervat, anti-pendel vat of parallelbuffervat genoemd (zie voorbeeld schema 2)

Schema 1 - serieel buffervat

Schema 2 - parallel buffervat

Voor- en nadelen:

  • Serieel buffervat: relatief klein 40-80 liter buffervat en geen extra pomp nodig. Wel een bypass monteren aan de juiste zijde van de buffer en instellen. Minder start-stops dan geen buffer, maar het is regeltechnisch niet zo effectief als een parallel buffervat.
  • Parallel buffervat: toch relatief groot 100-300 liter buffervaten, wel een extra pomp nodig. Daarentegen wel de mogelijkheid om alle ruimtes apart te regelen (wat de eindgebruiker vaak graag wil). En veel minder start-stops van de compressor wat de warmtepomp een langere levensduur kan geven. Het grotere vat koelt natuurlijk wel iets meer af (verlies) dan een klein serieel vat, ondanks goede isolatie.

Combinatie
Met een vermogensgeregelde warmtepomp i.c.m. voldoende groepen die altijd open staan, waar met een RBE (Ruimte bedienings eenheid) in deze ruimtes gemeten wordt en gecompenseerd, is wel een zeer goede combinatie. Eventuele andere ruimtes kun je wel naregelen. Dan heb je de gehele woning geregeld maar de warmtepomp kan altijd zijn warmte kwijt. Indien nodig kan je dit dus nog aanvullen met een serieel buffervat. We gaan de vloer dus gebruiken als buffer. En dat is een mooie grote buffer. Denk aan de spekstenenkachel, daar blijft veel warmte in vast zitten over langere tijd. Ook hier geldt, de bypass moet wel goed ingesteld worden!

Nog een paar aanvullende gedachtes:

- Hydraulisch/waterzijdig inregelen nodig?
In alle gevallen geldt ook dat een goed hydraulisch ingeregeld systeem een must is. Ten slotte proberen we elke ruimte exact de warmte te geven die nodig is om het comfort te halen.

- Kun je voor een gehele dag bufferen aan warmte in een buffervat?
Eerlijk antwoord is dat dat eigenlijk niet praktisch haalbaar is. Je hebt het dan over vaten van minimaal 1000 liter of groter om een dag te kunnen bufferen. Dit afhankelijk van vermogens etc.

- Gelaagdheid van een buffer
Het wordt ook wel thermische gelaagdheid of stratificatie genoemd. Onder stratificatie wordt de gelaagdheid van de warme en koude gebieden in een buffer bedoeld. Van dit principe wordt ook gebruik gemaakt in boilers voor tapwater voorziening. Wanneer een boiler helemaal is opgewarmd zal er tijdens de afname van het warme water, van onderaf koud water worden bijgevuld. Er ontstaat dan een behoorlijk scherpe scheiding in de boiler van warm en koud water. Deze scheiding zal zich langzamerhand naar boven verplaatsen, net zolang totdat het warme water op is.

Ook bij het gebruik van buffers wordt er geprobeerd zo lang mogelijk van deze gelaagdheid gebruik te maken. Het is daarom van belang deze zo min mogelijk te verstoren door stroming door de buffer. Echter willen we wel zoveel mogelijk warmwater voor de verwarming van de woning beschikbaar hebben. Vandaar dat je in voorbeeld schema 2 de aanvoer alleen in de buffer gaat als de groepen het water niet nodig hebben. Je probeert zo min mogelijk stroming door het vat te krijgen (in verticale richting).

Mocht je vragen hebben naar aanleiding van dit artikel? We horen ze graag! Neem contact met ons op via academy@nathan.nl